وهابیت نام فرقهای انحرافی در میان مسلمانان است که در قرن دوازدهم به رهبری محمد بن عبدالوهاب اعلام موجودیت کرد و نه تنها بسیاری از عقاید شیعیان را مساوی با کفر و شرک دانست، بلکه با برخی از اعتقادات مشترک میان تمام مسلمانان نیز حمله برده و اعتقاد به آنها را مستلزم خروج از دین دانست. آنچه در این نوشتار میآید، بررسی برخی شبهاتی است که از سوی وهابیان بر اعتقادات شیعه وارد شده است. شبهات موجود پیرامون مسائلی همچون اتهام ارتداد صحابه به وسیله شیعه، برداشت ناصحیح از کلام مرحوم مجلسی راجع به عصمت پیامبران و ائمه علیهم السلام، اتهام ناسزاگویی به صحابه به وسیله شیعه، تعارض علم غیب امام با کشتهشدن او به وسیله زهر و ... است.
سلفیّه، پدیدهای ناخواسته و نسبتاً نوخواسته است که انحصارطلبانه، مدّعی مسلمانی است و همه را جز خود کافر میداند. سلفیّه؛ که در حقیقت همان بستر وهابیت است، هیچ مذهبی جز خود را قبول ندارد و بر این باور است که باید عصر سلف؛ یعنی دوران صحابه، تابعین و تابعینِ تابعین را اختیار نمود. ابن تیمیه و شاگردان و پیروان مکتب او به بهانهی طرح لزوم بازگشت به اسلام سلف، به بیان نظریات و عقایدی عجیب دربارهی مسائل گوناگون اسلامی پرداخته که بر اساس این نظریات، بسیاری از افکار و اعمال مسلمانان زیر سؤال میرفت و شمار زیادی از یکتاپرستان از جرگهی اسلام بیرون رانده میشوند.
در نیمهی اول قرن دوازدهم هـ.ق، فردی به نام «محمّد بن عبدالوهاب» ظهور کرد و به بازسازی افکار ابن تیمیه همّت گمارد. وی به عنوان مجدّد تفکرات سلفی در اثر همکاری با یکی از فرمانروایان منطقهی «نجد» به نام «محمّد بن سعود» توانست این عقیده را در بزرگترین پایگاه اسلام ـ مکهی مکرمه و مدینهی منوّره ـ حاکم سازد.[1]
اخیرا کتابچهای با عنوان «سؤالاتی که باعث هدایت جوانان شیعه شد» انتشار یافته، 189 سؤال در آن طرح گردیده که هدفش انتقاد از عقاید شیعه است. در این نوشتار به بررسی شبهاتی چند از این کتاب خواهیم پرداخت. پیش از آن برای آشنایی با محتوای این کتابچه، نکاتی را یادآور میشویم:
1- طراحان پرسش، در این کتابچه، گاهی یک پرسش را 27 بار تکرار کردهاند، مثلاً دربارهی «عقیدهی شیعه در مورد ارتداد صحابه» در حالی که میتوانستند با طرح یک پرسش منظور خود را برسانند. به نظر میرسد خواستند از این طریق سؤالها را زیاد بکنند!
2- پاسخ برخی از پرسشها در پرسشهای بعد آمده است؛ مثلاً دربارهی ارتداد صحابه حدیثی را از پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل میکند که آن حضرت میفرماید: «من در کنار حوض کوثر بودم، گروهی از یارانم میخواستند وارد شوند، ولی از ورود آنها جلوگیری شد. من گفتم آنان اصحاب و یارانم هستند. خطاب آمد: نمیدانی که بعد از تو چه بدعتهایی در دین نهادند!»همین حدیث پاسخ 27 پرسشی است که دربارهی ارتداد صحابه طرح گردیده است.
3- برخی از پرسشها انتقاد از نظر شخصی یک عالم شیعی است، در حالی که آن را به همه شیعیان نسبت میدهد.
4- برخی از مسائل مسلّم تاریخی قاطعانه مورد انکار قرار گرفته، یاد شده و اصرار بر این است که وانمود شود میان صحابه هیچ اختلاف نظریه و نزاعی وجود نداشته و محبت کامل میان بنی هاشم و بنی امیه برقرار بوده است و برای این مطلب، ادلهی واهی آوردهاند مانند چیز از هراج میان این هر گروه.
در این کتابچه بیش از هر چیز روی سه موضوع تکیه شده است:
1. ارتداد صحابه، به این معنا که شیعه معتقد است صحابه بعد از پیامبر (ص) مرتد شوند.
2. سبّ صحابه و این که شیعه به صحابهی پیامبر ناسزا میگویند.
3. بیاحترامی نسبت به عایشه همسر پیامبر گرامی صلیاللهعلیهوآلهوسلم.
در این نوشتار به پنج شبهه از شبهات موجود در این کتابچه پرداخته و به آنان پاسخ خواهیم داد.
چنانکه در مقدمه این نوشتار آورده شد، به بررسی پنج شبهه مهم از شبهات وهابیان خواهیم پرداخت که عناوین آنها به طور مختصر عبارتند از:
الف. ارتداد صحابه پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم پس از ایشان؛
ب. همراهی و مصاحبت ابوبکر با رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، دلیلی بر تقدم او در امر خلافت؛
ج. عصمت ائمه شیعه از اشتباه؛
د. تنافی علم غیب امام با مسمومیت وی به وسیله زهر؛
هـ. ناسزاگویی شیعه به صحابه پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم
کلمات کلیدی: